بركت در زندگى – بخش پایانی

بركت در زندگى

نویسنده : حسن بنداد

انواع بركت:

١- بركت ذات :

ذات أقدس بارى تعالى پر بركت است و او بركت و خير ويژه خود را در برخى از انسانها، زمانها، مكانها، غذاها و … قرار مى دهد كه بر آن بركت ذاتى اطلاق مى شود.
از جمله مصاديق بركت ذاتى مى توان به نمونه هاى زير إشاره كرد:
الف) وجود رسول أكرم (ص) : كه حضور ذاتى او مانع نزول بلايا، و رسالت او مايه رحمت جهانيان است .
ب) روغن زيتون : قرآن در سوره نور به مبارك بودن درخت زيتون إشاره نموده و پيامبر( ص) درباره أرزش غذايى و درمانى روغن زيتون چنين مى فرمايد: كُلُوا الزَّيتَ وادَّهِنوا به فإنَّه من شجرة مباركة (١١)
ج) شب قدر: خداوند در بيان فضايل شب قدر سوره نازل كرده و در سوره دخان مى فرمايد: {إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِينَ } .
د) آب اسمان : { ونزلنا من السماء ماء مباركاً فأنبتنا به جناتٍ و حَبَّ الحصيد}.
ه) مسجد الأقصى و سرزمين شام: { سبحان الذي اسرى بعبده ليلاً من المسجد الحرام الى المسجد الأقصى الذي باركنا حوله لنريه من آيَاتِنَا انه هو السميع البصير}.
آرى، بيشتر انبياى الهى در همين خطه مبعوث شده و شرايع سماوى و تمدن بشرى در همين سرزمين گسترش يافته است. { و نجيناه و لوطاً الى الأرض التى باركنا فيها للعالمين }.

٢- بركت در عمل:

به طور كلى هر گفتار و كردار نيكى كه به قصد جلب خشنودى الله و به پيروى از سنت پيامبر(ص) انجام گيرد عملى صالح و پر بركت خواهد بود.

از جمله أعمال صالح با بركت مى توان به نمونه هاى زير اشاره كرد :

الف) اعتماد به الله و حُسن توكل بر او :

قرآن مى فرمايد: { ومن يتوكل على الله فهو حسبه، إنَّ الله بالغ أمره قد جعل الله لكل شيء قدراً }. هر كس به الله تعالى توكل كند الله او را كافى است .
ب) خواندن سوره بقره :

رسول خدا (ص) مى فرمايد: إقروا سورة البقرة ، فإن أخذها بركة ، و تركها حَسْرَة ولا تستطيعها البَطَلَه.(١٢)
ج) كثرت استغفار :

خداوند مي فرمايد : { فقلت استغفروا ربكم إنه كان غفارا يرسل السماء عليكم مدراراً ويمدكم بأموال وبنين و يجعل لكم جنات و يجعل لكم انهاراً }. پيامبر(ص) مى فرمايد : مَنْ لزم الإستغفار جعل الله له من كل هَمٍّ فرجا و من كل ضيق مخرجا و رزقه من حيث لم يحتسب. (١٣)
د) سحرى خوردن :

رسول الله (ص) مى فرمايد: تَسحَّروا فإن في السحور بركة (١٤) در سحرى خوردن بركت است زيرا سبب تقويت روزه دار مى شود ودر اجر و پاداش او فزونى إيجاد مى كند .
ه) افطارى با خرما :

رسول خدا (ص) مى فرمايد: اذا أفطر أحدكم فليُفْطِر على تمر فإنَّه بركة.(١٥)
و) رعايت آداب غذا خوردن :

از قبيل بِسْم الله گفتن در آغاز غذا، به صورت دست جمعى غذا خوردن، غذا خوردن از كناره هاى ظرف. زيرا بركت، وسط غذا فرود مى آيد . مردى به رسول الله (ص) گفت : ما مى خوريم ولى سير نمى شويم !؟ پيامبر عرض كرد: شايد به صورت جدا جدا غذا مى خوريد. گفت : بله ، فرمود : إجتَمِعوا عَلَى طَعَامِكُمْ ، وَاذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ تَعَالَى عَلَيْهِ يُبَارَكْ لَكُمْ فِيهِ.(١٦) در حديثى ديگر مى فرمايد: البركة تنزل وسط الطعام، فكلوا من حافتيه، ولا تأكلوا من وسطه.(١٧)
ز) استخاره :

هر كس با خلوص نيت نماز استخاره بخواند و از درگاه الله تعالى طلب خير نمايد ؛ قطعاً پشيمان و ناكام نخواهد شد، و سياه پرده هاى ابهام و سرگردانى از او زدوده خواهد شد.
ح) اقدام به انجام كارها در اول روز :

رسول الله (ص) از خدا براى أمت خود تقاضاى بركت كرده است و فرموده : اللهم بارك لأمتي في بُكُورها (١٨) و در روايتى : بُورك لأمتي في بكورها . خداوند نيز به بركت دعاى پيامبر در صبح گاهان بركت نهاده است . لذا از قديم گفته اند: البركة في البكور . بنابراين چه روزِ پر خير و بركتى خواهد بود زمانى كه انسان مسلمان پس از حضور در نماز جماعت صبح، به سوى كار و كاسبى خويش رفته و براى امرار معاش تلاش نمايد.
ط) كار دست جمعى :

رسول خدا (ص) مى فرمايد: يد الله مع الجماعة.(١٩) دست خدا، يار و همراه فعاليتهاى سازمان يافته اى است كه به منظور إعلا كلمه الله صورت مى گيرد. به همين دليل ميزان خطا در فعاليتهاى جماعى به حداقل ممكن كاهش مى يابد و نسبت بازدهى و دستاوردهاى آن، به حداكثر ممكن مى رسد.
ى) تخفيف مهريه زنان :

آسانگيرى در تعيين صداق، مايه خير و بركت است. و اين كار موجب ثبات كانون خانواده مى شود . رسول أكرم (ص) مى فرمايد: أعظمُ النساءِ بركةً أيسرهنَّ صداقاً.(٢٠)
ك) دام پرورى :

پيامبر(ص) مى فرمايد: إتخذوا الغنم فإنَّ فيها بركة.(٢١) دام دارى كنيد چرا كه در اين كار خير و بركت نهفته است . از قديم گفته اند : الغنم غنيمة .

 انواع تَبَرُّك ( طلب بركت) :

١- تبرك مشروع :

تبرك جستن به امر معلوم شرعى . مثل تبرك جستن به كلام خدا كه در واقع مايه هدايت انديشه ها، شفاى سينه ها و إصلاح فرد و جامعه است .
٢- تبرك غير مشروع :

تبرك جستن به چيزى كه دليل شرعى بر متبرِّك بودن آن وجود ندارد بلكه شارع با آن به شدت مخالفت نموده است. مثل تبرك خواهى از أشجار ، أحجار، أموات ، قبور، گنبد و بارگاه و هر آنچه مؤيد شرعى نداشته باشد.(٢٢)

موانع بركت :

(بى بركتى ها) آنچه سبب كاهش بركت يا محو بركت از زندگى مى شود:

١- گناه و معصيت :

به طور كلى ارتكاب گناهان و در پيش گرفتن راه فساد و نافرمانى، مايه بى بركتى و بد فرجامى است. خداوند مى فرمايد: { إنَّما يريد الله أن يصيبهم ببعض ذنوبهم } لذا از قديم گفته اند: المعصية شُؤْمٌ و نَكَد.
٢- ظلم و ستمكارى :

{ وكذلك أخذ ربك إذا أخذ القرى و هي ظالمة إنَّ أخذه أليم شديد.}
٣- تضييع حقوق والدين و قطع روابط خويشاوندى.

٤- ربا خوارى : { يمحق الله الربا و يربى الصدقات }

٥- ترك ميادين دعوت و شانه خالى كردن از مسئوليت امر به معروف ونهى از منكر:

{ وان تتولوا يستبدل قوماً غيركم ثم لا يكونوا أمثالكم }. { لعن الذين كفروا من بني اسرائيل على لسان دَاود و عيسى بن مريم ذلك بما عصوا و كانوا يعتدون، كانوا لا يتناهون عن منكر فعلوه لبئس ما كانوا يفعلون } (٢٣)
٦- حقه بازى و نيرنگ كارى در تعاملات اقتصادى:

پيامبر مى فرمايد: { … ولم ينقصوا المكيال والميزان ، إلا أُخِذوا بالسِّنين، و شدة المؤونة و جَورِ السُّلطان … } (٢٤)

در پايان از خداوند تبارك و تعالى استدعا داريم كه از گنجينه هاى خيرات و بركاتش بر زندگيمان سرازير گرداند تا منشأ خير و بركت در جامعه بوده و در تكوين شخصيتهاى مبارك و عناصر خيرخواه بى بهره نمانيم. و آخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمين .