(های، بای، هلو)واژگان نسل جدید

نویسنده : دکتر جاسم المطوع

ترجمه : علی رشیدی

آیا استفاده فرزندان ما از کلمات خارجی مثل (های) یا (بای) هنگام ملاقات و خداحافظی،اشکالی دارد؟

آیا اشتباه است اگر والدین در خانه با فرزندان خود با زبان خارجی صحبت کنند؟

زبان انگلیسی یک زبان جهانی است و یادگیری آن به هدف دنبال کردن پیشرفت های علمی و فناوری، اکنون به یک ضرورت تبدیل شده است.

اما سوال ما در مورد یادگیری زبان ها به طور کلی نیست، بلکه در این مورد است که فردی، زبان مادری را ترک کند و زبان بیگانه ی دیگری را جایگزین آن کند و منظور ما در این مقاله این است که دو نفر عرب هستند، زبان مادری آنها هم عربی است اما با هم انگلیسی صحبت می کنند.

ما با صحبت کردن به زبان خارجی با یک فرد خارجی که زبان مادری او خارجی است موافق هستیم. اما آنچه که ما از نسل فعلی می بینیم این است كه آنها در زمان نامناسب و با یك مخاطب نامناسب، انگلیسی صحبت می كنند.

و شاید بزرگترین چالشی كه نسل فعلی با آن روبرو است این است كه او چگونه زبان انگلیسی را بدون نادیده گرفتن زبان عربی یاد بگیرد و صحبت كند. زیرا وقتی کودک دو زبان را همزمان یاد می گیرد برای او تداخل آوایی بین زبانها رخ می دهد و به دلیل همین تداخل آوایی بین زبانها صحبت به زبان اصلی‌اش که عربی باشد با مشکل مواجه خواهد شد.

و همچنین برای او تداخل لغوی بین کلمات و معانی هم رخ خواهد داد چون زبان فقط تلفظ کلمات نیست بلکه روشی برای تفکر و تجزیه و تحلیل و نگاه به قضایا است. مضاف بر اینکه هر زبانی روش خاصی برای بیان احساسات خود یا زبان بدن مخصوص به خود دارد.

اما تفاوت بین زبان عربی ما و زبان‌های دیگر در این است که زبان عربی با دین ارتباط دارد. زبان قرآن و زبان عباداتی مانند نماز و اذکار است.

معروف است که هر زبانی نظام و قوانین خاص خود را دارد. بنابراین اگر کودک همزمان دو زبان یاد بگیرد، هم یادگیری قواعد دو زبان موجب سردرگمی‌اش می شود و هم شیرینی لذت بردن از کلمات و عبارات را از دست می دهد و اگر هوش زبانی نداشته باشد، سخت است که بتواند به خوبی و ماهرانه بین دو زبان جمع کند و غالبا او به زبان ساده تر گرایش پیدا می کند. بنابراین طبیعی است که استفاده از (های)آسان تر و سریعتر از (سلام علیکم) خواهد بود.

در اینجا با گذشت زمان برای کودک چیزی تحت عنوان (فرسایش زبانی) رخ خواهد داد؛ در نتیجه زبان عربی او می میرد و زبان خارجی‌اش زنده می ماند. حال اگر والدین هم در خانه با کودک خارجی صحبت کنند با این کار در مرگ زبان عربی‌اش سهیم خواهند بود.

و علاوه بر این ها، اگر کودک بخواهدکارتون یا بازی های رایانه ای را هم به زبان خارجی تماشا کند این هم باز به مرگ زبان عربی او کمک می کند.

بنابراین فرد به تدریج خود را بی نیاز از زبان عربی می بیند، تا آنجا می رسد که به سختی می تواند قرآن و یا تفسیر و یا احادیث پیامبر را بخواند و درک کند. اینجاست که او از دین ، ​​هویت و فرهنگ خود جدا می شود و به فردی بیگانه در اندیشه و کلام، تبدیل شده و عرب بودن او  تنها به ظاهر و مکان اقامتش ختم می شود و وقتی بزرگ شد و ازدواج کرد، به دلیل ضعفش در زبان عربی، نمی تواند بین فرزندانش و قرآن ارتباط برقرار کند. فرزندانش هم وقتی بزرگ شوند و ازدواج کنند ضعیف تر از او خواهند بود

و اینگونه جدایی تدریجی از دین، هویت و فرهنگ با عملکرد والدین بدون آگاهی یا با آگاهی به عواقب آن، اتفاق خواهد افتاد.

به یاد دارم جوانی با حسرت با من صحبت می کرد از اینکه نمی تواند قرآن بخواند زیرا در مدرسه ای خارجی درس خوانده و والدینش هم به زبان خارجی با او صحبت کرده‌اند و اکنون که بزرگ شده در قرائت و درک قرآن و خواندن و درک سیرت پیامبر(ص) مشکل زیادی پیدا کرده است.

من این معضل را از زبان چندین نفر شنیده‌ام .

بنابراین، راه حل در آگاه کردن والدین به اهمیت زبان عربی و آموزش آن به فرزندانشان همراه با علاقمندکردنشان به قرائت و حفظ قرآن است.

والدین باید فرزندان خود را ملزم کنند به اینکه با دوستان یا برادرانشان عربی صحبت کنند تا اینگونه بتوانیم از سلامت زبان عربی‌شان محافظت کنیم.

در آخر این سوال به ذهنم خطور می کند که جواب آن را به خواننده ی این مقاله واگذار می کنم و آن این است که آیا آموزش زبان خارجی در مدارس دوزبانه کشورهای ما با هدف کشتن زبان مادری کودک است یا یادگیری خوب هر دو زبان همراه با زنده نگه داشتن زبان مادری؟