در سایه سار ایمان(۷)

مجالس ایمان

نوشته : فرزان خاموشی

از ویژگی ها ی ایمان این است که تحت تاثیر شرایط و محیط قرار می گیرد، لذا این ایمان یا تقویت شده و ازدیاد می یابد و یا بر عکس، دچار ضعف و سستی می شود.

بر این اساس علماء از جمله امام شافعی در تعریف ایمان گفته اند : ایمان عبارت از گفتار و عمل است. همچنین از خصوصیات ایمان زیاد و کم شدن آن است و مجالس ایمان همان بستر و محیط مناسبی است که ایمان در آن تازه شده و ازدیاد می یابد. در مقابل مجالس شیطانی از ایمان انسان می کاهد، و آن را سست می کند. بر این اساس مؤمن به دنبال مجالسی می گردد که بتواند در آنجا ایمانش را تقویت کند.

با نگاهی به راه و روش اصحاب پیامبر صلی الله علیه و سلم می بینیم که آنان چقدر بر این امر حساس بوده و به آن اهمیت می دادند. از آن جمله است صحابی جلیل القدر عبدالله بن رواحه. او وقتى با مردى از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و سلم روبرو می شد، می‌گفت: بیا ساعتى به پروردگارمان ایمان بیاوریم.

روزى این جمله را به کسی گفت،  آن مرد خشمگین گردید و نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و سلم آمده گفت: اى رسول خدا، آیا ابن رواحه را نمی بینى که از ایمان تو به سوى ایمان ساعتى بر می‌‏گردد، رسول خدا صلی الله علیه و سلم فرمود: «خداوند ابن رواحه را رحم کناد، وى مجالسى را که ملائک به آن افتخار می‌کنند دوست می‌‏دارد.

طیالسى از ابودرداء روایت نموده، که گفت: عبدالله بن رواحه دستم را می‌گرفت و می‌گفت: بیا ساعتى ایمان بیاوریم، زیرا قلب در منقلب شدن و دگرگونى سریع‏تر از دیگ جوشان است. و در روایت دیگر آمده که ابو درداء گفته است: عبدالله بن رواحه وقتى که با من روبرو می‌شد، به من می‌گفت: بنشین ساعتى ذکر کنیم، آن گاه می‌‏نشستیم و ذکر می‌نمودیم، بعد از آن می‌گفت: این مجلس ایمان است، مثل ایمان، مثل پیراهن است، در حالى که آن را در آورده‌‏اى، ناگاه آن را می‌پوشى، و در حالى که آن را پوشیده‏‌اى، ناگاه آن را در می‌آورى، قلب در منقلب شدن و دگرگونى از دیگ جوشان سریع‏تر است.

در باب اهمیت مجالس ایمان عمر بن خطاب رضی الله عنه می فرمایند: دیدار برادران ایمانی سبب از بین رفتن حزن و اندوه می شود و همچنین می فرمایند: اگر این سه چیز نبود دوست داشتم بمیرم و به ملاقات خدا بروم :
۱- اگر فرصت حرکت و سیر در راه خدا برایم فراهم نبود
۲- اگر نمی توانستم پیشانی ام را در پیشگاه خداوند بر زمین بگذارم.
۳- واگر این امکان برایم فراهم نبود که با برادرانی هم نشینی کنم که سخنان نیکو و دلنشین را به مانند خرماهای تر و تازه میان هم دست به دست می کنند .

مجالس ایمان فوائد زیادی دارد که در این مجال به ذکر چند مورد بسنده خواهیم کرد.

اول اینکه مجالس ایمان سبب جلب محب خداوند خواهد شد آنچنان که در حدیث قدسی آمده است .امام مالک رحمه الله در کتاب موطا از پیامبر صلی الله علیه و سلم روایت می کند که فرمود:

«قال الله تعالی:وجبت محبتی للمتحابین و المتجالسین فیّ و المتباذلین فیّ» خدای تعالی می فرماید: محبت ام واجب شده در حق کسانی که به خاطر من به هم محبت دارند و با هم می نشینند و به همدیگر بذل و بخشش می نمایند.
و دیگر از فوائد و برکات مجالس ایمان حدیثی است که أبوهریره (رضی الله عنه)از پیامبر صلی الله علیه وسلم روایت که رسول الله(صلی الله علیه وسلم) فرمود: «هرگاه، گروهی از مردم در یکی از خانه های خدا (مساجد) جمع شوند و کتاب الهی را تلاوت کنند و آن را برای یکدیگر بخوانند، آرامش بر آنان، نازل می شود و فرشتگان آنها را احاطه می‌کنند و خداوند آنان را نزد فرشتگان یاد می نماید این سه فضیلت و فایده ایمان که در حدیث بدان اشاره شده ثمره و نتیجه مجالس ایمان می باشد.
که اولین فایده آن نزول آرامش بر کسانی است که در این مجالس حضور پیدا می کنند. دومین فایده، فرشتگان خدا آنها را احاطه می کنند و سومین و بهترین این ثمرات این است که خداوند آنها را در نزد کسانی که پیش او هستند یاد می کند.

پس شایسته و نیکوست که به مجالس ایمان اهمیت داده شود تا در این دنیا با آرامش و عزت و ایمان زندگی کنیم و این قول خداوند را چراغ راه زندگی خود قرار دهیم که ما را به مجالس ایمان دعوت می کند و می فرمایند :

وَٱصۡبِرۡ نَفۡسَكَ مَعَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ وَلَا تَعۡدُ عَيۡنَاكَ عَنۡهُمۡ تُرِيدُ زِينَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَلَا تُطِعۡ مَنۡ أَغۡفَلۡنَا قَلۡبَهُۥ عَن ذِكۡرِنَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ وَكَانَ أَمۡرُهُۥ فُرُطٗا

‏با کسانی باش که صبحگاهان و شامگاهان خدای خود را می‌پرستند و به فریاد می‌خوانند، (و تنها رضای) ذات او را می‌طلبند، و چشمانت از ایشان (به سوی ثروتمندان و قدرتمندان مستکبر) برای جستن زینت حیات دنیوی برنگردد، و از کسی فرمان مبر که (به خاطر دنیا دوستی و آرزو پرستی) دل او را از یاد خود غافل ساخته‌ایم، و او به دنبال آرزوی خود روان گشته است (و پیوسته فرمان یزدان را ترک گفته است) و کار و بارش (همه) افراط و تفریط بوده است./ ‏سوره کهف آیه ۲۸