در سایه سار ایمان (۵)

درخت ایمان

نوشته : فرزان خاموشی
در حقیقت داستان ایمان داستان درختی استوار است، آنچنان که برخی از مفسران در تفسیر آیات ۲۴ و ۲۵ سوره ابراهیم :

﴿أَلَمۡ تَرَ كَيۡفَ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا كَلِمَةٗ طَيِّبَةٗ كَشَجَرَةٖ طَيِّبَةٍ أَصۡلُهَا ثَابِتٞ وَفَرۡعُهَا فِي ٱلسَّمَآءِ  ﴾ ‏ ﴿تُؤۡتِيٓ أُكُلَهَا كُلَّ حِينِۢ بِإِذۡنِ رَبِّهَاۗ وَيَضۡرِبُ ٱللَّهُ ٱلۡأَمۡثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ ﴾‏بنگر که خدا چگونه مثل می‌زند: سخن خوب به درخت خوبی می‌ماند که تنه آن (در زمین) استوار و شاخه‌هایش در فضا (پراکنده) باشد.‏ ‏بنا به اراده و خواست خدا هر زمانی میوه خود را بدهد (و دائماً به بارنشسته و سرسبز و خرم باشد). خداوند برای مردم مثل‌ها می‌زند تا متذکر گردند (و پند گیرند)

گفته اند: خداوند، ایمان و فواید و آثار آن در زندگی بشر را در قالب تصاویری بدیع و به زیبایی تمام ترسیم کرده است.

خداوند در این تمثیل کلمه طیبه را درختی مثال می زند که دارای ویژگی های متعددی است از جمله:
۱- موجودی است دارای رشد و نمو، بی روح و جامد نیست، بلکه از حرکت و پویایی برخوردار می باشد. ( تعبیر به شجره بیانگر این حقیقت است)
۲- این درخت پاک است، یعنی اینکه از هر نظر. منظره اش پاکیزه، میوه اش پاکیزه، شکوفه و گلش پاکیزه، سایه اش پاکیزه است.
۳- اصل و ریشه آن ثابت و مستحکم است، به طوری که طوفان ها و تندبادها نمی تواند آن را از جا برکند.
۴- شاخه های این درخت رو به بالاست، یعنی در یک محیط پست و محدود نیست، بلکه دارای کمال و درستی است،
۵- این درخت، درختی پر بار است، نه همچون درختانی که میوه و ثمری ندارند. بنابرین مولد هستند.
۶- اما نه در یک فصل بلکه در هر فصل، یعنی در هر زمان که دست به سوی شاخه هایش دراز کنی انسان بی نصیب برنمی گردد.
اکنون برگردیم و بیندیشیم این ویژگی ها را در ایمانی که در قلب انسان مؤمن جا گرفته پیدا می کنیم. این ایمان را در رشد و نمو و پویایی اش ، در انسان مؤمن می بینیم، در شکل و ظاهر خارجی آن در رفتار انسان مؤمن و ارتباطش با دیگران مشاهد می کنیم . در ثبات و پایداری که انسان مؤمن در مقابله با مشکلات و سختی های زندگی که با آن روبرو می شود، می بینیم.  همچنین در مقابل دشمنانش از ثبات برخوردار می باشد هر چند برخی ها در بعضی اوقات گمان می کنند که درخت ایمان و اهل آن در معرض خطر بنیان براندازی قرار گرفته است اما چنین نیست، درخت ایمان بلند بالا و برافراشته می ماند، چرا که درخت ایمان به بار نشسته و ثمره آن همیشگی است ، زیرا که در درون انسانهای زیادی به بار نشسته و لحظه به لحظه هم در درون انسانهای دیگر جوانه می زند و می روید. در اینکه انسانها از آثار و برکاتی که ایمان دارد و انسان مؤمن از آن برخوردار می باشد ، از آرامش و سعادت درونی که برخوردار می باشد، دیگران هم استفاده می برند.

در کل مردان اهل ایمان، حیاتشان مایه برکت است، مرگشان موجب حرکت است، آثار آنها، کلمات و سخنانشان، شاگردان و کتابهایشان و تاریخ پر افتخارشان همه و همه سازنده و تربیت کننده است. در خلال این تشبیه قرآنی بین درخت با این اوصاف و ویژگی هایی ایمان آنچنان که خداوند بیان فرموده تشابهی دقیق مشاهده می کنیم. ایمان درختی مبارک است که به دنبال قلبهایی می گردد تا در آن قلبها جا بگیرد و مستقر شود و در نتیجه فوائد و ثمراتش را به نمایش بگذارد.

آیا ما آمادگی داریم، قلبهای خود را مهیا کنیم تا درخت ایمان در آن بروید، و از آن محافظت کنیم و نگذاریم آنچه ایمان را از بین می برد در قلب ما جا بگیرد؟

آیا این آمادگی را داریم که درخت ایمان خود را با ذکر و عبادت و طاعت خدا رشد و نمو دهیم تا زمانی که بزرگ شده و ثمر و نتیجه بدهد؟

در پایان لازم به ذکر است که همه این امور نیازمند تلاش و مجاهدت و تربیت مستمر می باشد.

از خداوند منان خواستاریم که درخت ایمان را در قلبهای ما بندگانش بکارد.. الهی آمین.