در سایه سار ایمان (۲)

استقرار ایمان

نوشته : فرزان خاموشی
ایمان همان حقیقت بزرگی است که در اعماق وجود انسان رسوخ پیدا می کند و در نتیجه کل زندگی او را در بر می گیرد.این ایمان همیشه با صاحبان خود خواهد بود و از او جدا نخواهد شد تا زمانی که صاحب این ایمان با خدا باشد.

هر گاه بذر ایمان در دل انسانی جا گرفت و تثبیت شد. باعث جدایی صاحب آن از کسانی خواهد شد که با خدا و پیامبرش دشمنی می ورزند. و این تعبیر زیبا را خداوند در سوره مجادله آیه ۲۲ ترسیم کرده است آنجا که می فرماید : لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ ۚ أُولَٰئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ ۖ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ۚ أُولَٰئِكَ حِزْبُ اللَّهِ ۚ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ {(ای پیامبر!) هیچ قومی را که ایمان به الله و روز قیامت دارند نمی‌یابی که با کسانی که با الله و رسولش (دشمنی و) مخالفت می‌ورزند، دوستی کنند، اگرچه پدران‌شان یا فرزندان‌شان یا برادران‌شان یا خویشاوندان‌شان باشند، آنها کسانی هستند که الله ایمان را در (صفحة) دل‌هایشان نوشته است، و به روحی از جانب خود آنها را تقویت (و تأیید) نموده است، و آنها را به باغ‌هایی (از بهشت) وارد می‌کند که نهرها از زیر (درختان) آن جاری است، جاودانه در آن می‌مانند، الله از آنها خشنود است، و آنها (نیز) از الله خشنودند، آنها حزب الله هستند، آگاه باشید (و بدانید) همانا حزب الله رستگارانند.}
در این آیه قانون روشنی در اختیار مؤمنان قرار گرفته، که بدان، ایمانها و باورها و توان های معنوی و اخلاص را می سنجند. قاعده ای که مؤمنان بر آن می ایستند. یا ترازوی دقیقی که ایمان درون را با آن می سنجند. و آن ، این که : عشق و محبت به خدا و عشق و علاقه به دشمنان او در یک قلب جا نمی گیرد، همانگونه که جمع روشنایی و تاریکی با هم غیر ممکن است، و هر کس، کسی را دوست داشته باشد، از دوستی و دوست داشتن دشمن محبوبش خودداری می ورزد، هر چند از نزدیکترین وابستگان خود باشد. چرا که خداوند کسی را دوتا دل نداده است. و هیچ انسانی در یک دل دو مودت و محبت را گرد نمی آورد: مودت و محبت خدا و پیغمبرش، و مودت ومحبت دشمنان خدا و پیغمبرش! یا ایمان است یا غیر ایمان. اما هر دوتا با یکدیگر جمع نمی شود.

سرّ جدایی محبت و مودت خداوند از محبت و مودت دشمنان او و پیغمبرش و جدا شدن صف مؤمنان،اسقرار ایمان در قلب می باشد .

تعبیر کتابت (أُولَٰئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ )که در آیه برای ایمان بکار رفته است، آن چنان که راغب اصفهانی گفته اند اشاره به اثبات ، تقدیر ، ایجاب ، فرض ، و عزم می باشد. یعنی ایمان آنچنان در قلب این گروه جا گرفته و تثبیت شده که هیچ چیزی، حتی محبت نزدیکترین اشخاصی که وابستگی نسبی باهم دارند ولی در صف مقابل خدا و رسولش قرار گرفته اند نمی تواند جای آن را بگیرد. همین ایمان نمی گذارد که با آنها از در دوستی و محبت وارد شوند چون آنها رضایت خدا و رسولش را بر هر چیز دیگری ترجیح می دهند.

و در جایی دیگر خداوند امر به اعلام برائت کرده از کسانی که آشکارا با مسلمانان دشمنی می کنند و فرموده که از در دوستی و محبت با آنها وارد نشوند و اگر کسی با این گروه رابطه محبت و مودت برقرار کرد را از جمله ظالمان است، آنجا که می فرمایند: إِنَّمَا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ قَاتَلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِيَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ {تنها شما را از دوستی با کسانی نهی می‌کند که در (امر) دین با شما جنگیده اند و شما را از دیارتان بیرون کرده اند، و بر بیرون‌راندن شما (دیگران را) کمک (و پشتیبانی) کرده اند، و هرکس با آنها (رابط) دوستی بگیرد، پس آنان ستمکارانند.} سوره ممتحنه آیه ۹
خداوند اجازه نمی دهد با چنین گروهی با نیکویی برخورد شود یا رابطه مودت برقرار شود مگر زمانی اجازه می دهد که مؤمنان در تنگنا قرار بگیرند و ایجاد رابطه تنها برای دفع شر باشد. خداوند در سوره آل عمران آیه ۲۸ به این موضوع اشاره کردهاست، آنجا که می فرماید : لَا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكَافِرِينَ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ ۖ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً ۗ وَيُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ ۗ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ {مؤمنان نباید کافران را به جای مؤمنان دوست و ولی خود بگیرند، و هر کس چنین کند، با خدا هیچ رابطه ای ندارند(و عهد و پیمان او با خدا گسسته شده است). مگر اینکه (از آزار و اذیت) آنها بترسید(در ظاهر با آنان دوستی کنید).و خداوند شما را از (کیفر) خودش برحذر می دارد، و بازگشت به سوی خداست}

شایسته است اهل ایمان نسبت به ایمان خودتجدید نظری داشته باشند که آیا این ایمانی که به آن می بالند در دل و جان آنها جا گرفته و تثبیت شده است یا خیر؟ آنجا که خداوند در وصف اهل ایمان می فرماید که مؤمنان کسانی هستند که دچار شک و تردید نمی شوند :إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۚ أُولَٰئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ) {مؤمنان (حقیقی) تنها کسانی اند که به خدا و پیامبرش ایمان آورده اند, سپس (در این باره) شک (وتردید) نکرده اند, وبا اموال خود وجان های خود در راه خدا جهاد کرده اند, اینانند که راستگویانند} آیه ۱۵ سوره حجرات

خداوند ایمانی به همه ما عطا فرماید که در احوال مختلف و شرایط سخت دچار تزلزل نشود تا بتوانیم مصداق واقعی اوصاف اهل ایمان باشیم.  الهی آمین.

ادامه دارد ….