قوانین اسلام برای دین و دنیا وضع شده است

اسلام؛ دین است و دنیا

احكام اسلام بر دو نوع‌اند:

۱- احكام دینی از قبیل عقائد و عبادات

۲- احكامیكه برای تنظیم دولت و ملت و رابطه افراد و جماعات با یكدیگر وضع گردیده است چون قوانین مربوط به معاملات، مجازات، احوال شخصی، نظام، حكومت و….

پس اسلام در میان دین و دنیا، ‌مسجد و دولت پیوند می‌دهد، ‌بعبارت دیگر اسلام مجموع دین و دولت عبادت و رهبری است. همانگونه كه عقائد و عبادات جزیی از اسلام بشمار می‌آید، نظام و حكومت جزء‌ مهمتر آن می‌باشد.

حضرت عثمان درست فرموده است آنجا كه می‌گوید: «إن الله لیزع بالسلطان ما لا یزع بالقرآن». «همانان خداوند بوسیلهء ‌حكومت از كارهایی جلوگیری می‌نماید كه بوسیله ‌قرآن جلوگیری نمی‌شوند».

احكام مختلف و متنوع اسلام برای سعادت دنیوی و اخروی بشر نازل گردیده بنابراین هر عمل دنیوی یك جنبه ‌اخروی نیز دارد. بطور مثال هر عمل عبادی، مدنی، جزایی، دستوری یا حكومتی در دنیا اثر و نتیجه‌اش این است كه واجبی ادا یا حقی ثابت یا زائل می‌گردد و یا بر مجازات و مسئولیتش امضا می‌شود ولی بر همین عمل در روز قیامت اثر دیگری مرتب می‌شود‌ و آن ثواب یا عقاب اخروی است و چون هدف شریعت اسلامی تأمین سعادت دنیوی و اخروی انسانها است. لذا تمام قوانین آن متصل به هم هستند و قابل تجزیه و تقسیم نمی‌باشند، زیرا با عمل به بعضی و ترك بعضی دیگر هدف اساسی اسلام تحقق پیدا نخواهد كرد و هر كسی آیات احكام را در قرآن تحت مطالعه و بررسی قرار دهد در می‌یابد كه مجرمین به دو سزا یعنی یك سزای دنیوی و یك سزای اخروی محكوم می‌گردند، ‌مثلاً خداوند در این مورد می‌فرماید: ﴿إِنَّمَا جَزَٰٓؤُاْ ٱلَّذِینَ یحَارِبُونَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَیسۡعَوۡنَ فِی ٱلۡأَرۡضِ فَسَادًا أَن یقَتَّلُوٓاْ أَوۡ یصَلَّبُوٓاْ أَوۡ تُقَطَّعَ أَیۡدِیهِمۡ وَأَرۡجُلُهُم مِّنۡ خِلَٰفٍ أَوۡ ینفَوۡاْ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ﴾ [المائدة: ۳۳]. «همانا كیفر آنها كه با خدا و پیامبر به جنگ بر می‌خیزند و در روی زمین دست به فساد می‌زنند این است كه اعدام شوند، یا بدار آویخته گردند یا دست راست و پای چپ‌شان بریده شود یا از سرزمین خود تبعید گردند».

و همین گونه كسانیكه اشاعه ‌فحشا می‌كنند و بزنان پاكدامن تهمت ناروا می‌زنند و در دنیا و آخرت مجازات دارند. فرمان خداوند است كه می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ یحِبُّونَ أَن تَشِیعَ ٱلۡفَٰحِشَةُ فِی ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِیمٞ فِی ٱلدُّنۡیا وَٱلۡأٓخِرَةِ﴾ [النور: ۱۹]. «همانا كسانیكه دوست  دارند تا در میان اهل ایمان كار منكر را اشاعه و شهرت دهند برای آنها در دنیا و آخرت عذاب دردناك خواهد بود». و نیز خداوند می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ یرۡمُونَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ٱلۡغَٰفِلَٰتِ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ لُعِنُواْ فِی ٱلدُّنۡیا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِیمٞ ٢٣ یوۡمَ تَشۡهَدُ عَلَیۡهِمۡ أَلۡسِنَتُهُمۡ وَأَیۡدِیهِمۡ وَأَرۡجُلُهُم بِمَا كَانُواْ یعۡمَلُونَ ٢٤ یوۡمَئِذٖ یوَفِّیهِمُ ٱللَّهُ دِینَهُمُ ٱلۡحَقَّ وَیعۡلَمُونَ أَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡحَقُّ ٱلۡمُبِینُ ٢٥﴾ [النور: ۲۳-۲۵]. «همانا كسانیكه بزنان پاكدامن و بیخبر تهمت می‌زنند، در دنیا و آخرت معلون (محروم از رحمت خداوند) شدند و هم بعذاب عظیم معذب خواهند شده (وباید بترسند از) روزیكه زبان، دست و پایشان براعمال آنها گواهی می‌دهند و در آن روز خداوند جزای كامل آنها را خواهد پرداخت و آنها می‌دانند كه خداوند حق آشكار است».

و قتل عمد نیز دو نوع مجازات دارد، ‌در دنیا قصاص و در آخرت عذاب، خداوند می‌فرماید: ­﴿یٰٓأَیهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَیۡكُمُ ٱلۡقِصَاصُ فِی ٱلۡقَتۡلَى﴾ [البقرة: ۱۷۸]. «ای كسانیكه ایمان آورده اید حكم قصاص در مورد كشته شدگان بر شما فرض شده است». و نیز خداوند می‌فرماید: ﴿وَمَن یقۡتُلۡ مُؤۡمِنٗا مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآؤُهُۥ جَهَنَّمُ خَٰلِدٗا فِیهَا﴾ [النساء: ۹۳]. «و هر كسیكه مؤمنی را بطور عمد به قتل برساند مجازات او دوزخ است كه همیشه در آن می‌ماند».

آری هیچگونه حكمی را نمی بینیم كه شرع مقدس اسلام برای مجرمین سزای دنیوی و هم اخروی مقرر نكرده است و اگر هم چیزی را یافتیم آن هم در فرمان عمومی خداوند داخل می‌گردد كه می‌فرماید: ﴿أَفَمَن كَانَ مُؤۡمِنٗا كَمَن كَانَ فَاسِقٗاۚ لَّا یسۡتَوُۥنَ ١٨ أَمَّا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَلَهُمۡ جَنَّٰتُ ٱلۡمَأۡوَىٰ نُزُلَۢا بِمَا كَانُواْ یعۡمَلُونَ ١٩ وَأَمَّا ٱلَّذِینَ فَسَقُواْ فَمَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُۖ كُلَّمَآ أَرَادُوٓاْ أَن یخۡرُجُواْ مِنۡهَآ أُعِیدُواْ فِیهَا وَقِیلَ لَهُمۡ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلنَّارِ ٱلَّذِی كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ ٢٠﴾ [السجدة: ۱۸-۲۰]. «آیا كسی كه بخدا ایمان آورده مانند كسی است كه فاسق بوده هرگز یكسان نخواهند بود، و اما آنانكه با ایمان و نیكوكار بودند (بپاداش اعمال صالح) منزلگاه پرنعمت در بهشت یابند و اما آنانكه فاسق شدند منزلگاهشان در آتش دوزخ است و هر چند كوشش كنند تا از دوزخ خارج شوند، باز بدان برگردانده می‌شوند و به آنها گفته می‌شود: عذاب آتشی را كه شما تكذیب می‌‌كردید اینك بچشید».

ونیز می‌‌فرماید: ﴿وَمَن یطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ یدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِی مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِینَ فِیهَاۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِیمُ ١٣ وَمَن یعۡصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَیتَعَدَّ حُدُودَهُۥ یدۡخِلۡهُ نَارًا خَٰلِدٗا فِیهَا وَلَهُۥ عَذَابٞ مُّهِینٞ ١٤﴾ [النساء: ۱۳-۱۴]. «و هر كسی كه از خدا و رسولش اطاعت كند وی را در باغهایی از بهشت داخل می‌كند كه جوهای آب از زیر (درختان) آن جاری است و جاودانه در آن می‌مانند و این پیروزی بزرگی است، و هر كسی كه از خدا و پیامبرش نافرمانی كند و از مرزهای او تجاوز نماید او را در آتش وارد می‌كند كه همیشه در آن خواهد ماند و برای او مجازات توهین آمیزی است».

و دستورات دنیوی و اخروی اسلام بیهوده وضع نشده است بلكه منطق اسلام چنین است. و اصولاً دنیا محل آزمایش و فناست و جهان آخرت محل پاداش و جاودانگی و انسان در دنیا مسئول كردار خویش بوده و در آخرت به جزای اعمالش می‌رسد اگر كار خوب یا بدی را مرتكب شود همه را برای خودش انجام داده و مجازات دنیوی بدون توبه و بازگشت بسوی خداوند مانع از عذاب اخروی او نمی‌گردد.

قوانین شرع  اسلام با قوانین ساختگی انسانها هرگز قابل قیاس نیست زیرا (همچنانكه قبلاً‌ اشاره شد) اسلام دین و دنیا را بهم مرتبط دانسته و برای هر دو جهان وضع گردیده است به همین دلیل هم هست كه مسلمین در نهان و آشكار در خوشحالی و ناراحتی از دستورات آن پیروی می‌كنند، ایمان و اطاعت از این قوانین را بندگی حق و تقرب بسوی الله می‌پندارند و حتی در شرایط توانایی و امكانات مرتكب اعمال ناشایسته نمی‌گردند، زیرا از قهر الهی و عذاب اخروی می‌هراسند و این خود سبب می‌شود كه جرائم تقلیل یابد و امنیت برقرار گردد و نظام تحكیم یابد. و برعكس قوانین بشری پایگاهی در نفوس انسان‌ها ندارد تا آنها را به اطاعت و پیروی وادار نماید و آنها بجز از ترس جریمه از آن پیروی نمی‌كنند و بنابراین اگر شرایط ارتكاب جرمی برای كسی فراهم آید و بداند نیرویی كه او را مواخذه كند وجود ندارد از ارتكاب آن اجتناب نمی‌كند و هیچ‌گونه قانونی اخلاقی و دینی مانع او نمی‌گردد بنابراین در اینگونه نظامها اخلاق پسندیده تضعیف شده و بیش از پیش تعداد مجرمین مخصوصاً ‌در طبقه قدرتمند افزون‌تر می‌گردد چون فساد اخلاقی در آنها بسیار است و می‌توانند مؤاخذه  قانون فرار كنند.

برگرفته از کتاب : اسلام در زندان دوستان نادان و علمای ناتوان

مؤلف: عبدالقادر عوده

 مترجم: عبدالرحمن الله‌وردی

- - , .